Migrena

Migrena jest jednym z najczęściej występujących  pierwotnych bólów głowy . Szacuje się iż cierpi na nią ok. 20% społeczeństwa. Najczęściej zapadają na nią osoby w wieku średnim, częściej kobiety, ale w mniejszy odsetku chorują na nią również dzieci  i osoby starsze

Patogeneza migreny nie jest znana, rozpatruje się kilka teorii, m.in. zaburzenie transmisji nerwowej miedzy komórkami nerwowymi  a naczyniami krwionośnymi, powstawanie  nieprawidłowych impulsów nerwowych w obrębie  głębokich struktur mózgu czy też wahania poziomu niektórych neurotransmiterów, np. serotoniny

Migrenowy ból głowy ma kilka charakterystycznych cech, które pozwalają ją odróżnić od innych typów bólów głowy

•  ból ma charakter tętniący, jest silny i zazwyczaj zaczyna się jednostronnie
•  często towarzyszą mu nudności prowadzące do wymiotów, nadwrażliwość na światło, dźwięki i zapachy
•   napad migreny trwa od 4 do 72 godzin- utrzymywanie się dolegliwości >72 godzin  nosi miano stanu migrenowego
• napady migreny nawracają z różną  częstością i nasileniem
• dolegliwości są na tyle uciążliwe,  iż mogą w sposób znaczący ograniczać  codzienną aktywność życiową chorego

Napad migreny mogą wywoływać rozmaite czynniki np:

•  spożywanie niektórych potraw, produktów i napojów, tj. czekolada, sery, ryby wędzone, owoce cytrusowe, orzechy, dania zawierające glutaminian sodu ( np. zupka chińska), alkohol – głównie, wino, kawa, ostro przyprawione oraz tłuste potrawy, sztuczne słodziki;
• zmiany ciśnienia, nagłe zmiany pogodowe (opady, wiatr),
• zaburzenia hormonalne (u niektórych kobiet migrena niezmiennie towarzyszy miesiączce),
• stres,
• zmęczenie wynikające z braku snu, zmiana rytmu snu i czuwania; bądź ból pojawiający się po jego nadmiarze,
• wysiłek psychiczny lub fizyczny.
• silne zapachy (perfumy, chemikalia, dym, spaliny),
• hałasy,
• jaskrawe światło,
• nikotyna.

Istnieją 2 zasadnicze odmiany migreny- migrena bez aury – ok. 80 % wszystkich przypadków, oraz migrena z aurą, tzw. klasyczna. Aura jest  zespołem objawów poprzedzających napad bólu głowy  Należą do niego przede wszystkim objawy wzrokowe – sierpowate lub zygzakowate miraże, pulsujące lub błyszczące punkty lub ciemne plamki występujące głównie po jednej stronie. Może również przybierać formę ograniczenia, niekiedy nawet dosyć znacznego lub „śnieżenia” w polu widzenia. Niekiedy dochodzi do zniekształcenia postrzeganego obrazu. Na aurę mogą również składać się zawroty głowy lub utrata łaknienia. Innymi cechami migreny z aurą jest możliwość pojawienia się okresowego drętwienia kończyn, trudności w mówieniu i koncentracji.

Poza migreną zwykłą i klasyczną istnieje szereg innych rzadszych odmian migreny z różnorodnymi objawami  towarzyszącymi, np. podwójnym widzeniem, lub zaniewidzeniem,  dezorientacją, zaburzeniami mowy, niedowładem połowiczym, osłabieniem słuchu, zaburzeniami równowagi.

Z uwagi na  bogate spektrum objawów towarzyszących, migrena mimo,  iż jest znana od lat i często występuje   stanowi niełatwe wyzwanie kliniczne. Należy pamiętać, iż nie każdy połowiczy ból głowy jest napadem migreny. Każdy przypadek powinien być przeanalizowany indywidualnie , tak aby postawić rzetelną diagnozę i dobrać odpowiednie leczenie.

Dwoma głównymi celami leczenia migreny jest: przerwanie napadu  bólu oraz  zapobieganie jego wystąpieniu- tzw. leczenie profilaktyczne.

Ważne jest aby leczenie migreny było prowadzone  przez specjalistę. Pozwoli to na  odpowiedni dobór leków, który niejednokrotnie nie jest łatwy. Należy pamiętać, iż źle prowadzone leczenie   i nadużywanie środków przeciwbólowych może doprowadzić do  powikłań migreny, w tym stanu migrenowego i migreny przewlekłej.

Jest wiele leków stosowanych w leczeniu migreny, a każdy pacjent jest inny, dlatego często potrzeba wielu prób, by dobrać odpowiedni preparat. Niektóre leki sprawdzają się u jednych, u innych nie dając rezultatów, w takim wypadku niezbędna jest zmiana leczenia. Oprócz leczenia farmakologicznego ważne jest unikanie czynników powodujących wystąpienie napadu i odpowiednia dieta. Prowadzenie dziennika spożywanych produktów pozwala ustalić, który z nich wyzwala migrenę. Kofeina jest wprawdzie bardzo skuteczna w przerywaniu migreny, ale często bywa również czynnikiem ją wywołującym i jako taka powinna zostać wyłączona z diety specjaliści od bólu głowy zalecają także unikanie wina różnych serów, przetworów mięsnych i innych pokarmów zawierających azotyny, produktów fermentacji, jak sos sojowy oraz wszystkich w których występuje glutaminian sodu. Wyniki kilku badań wykazały, że migrenę mogą też sprowokować duże dawki witamin, zwłaszcza A.

Najlepszym sposobem zapobiegania migrenie jest zidentyfikowanie i unikanie w miarę możliwości czynnika wywołującego ją. Często odpowiedni styl życia, dbałość o wypoczynek, regularne ćwiczenia fizyczne oraz właściwy sposób odżywiania (m.in. niedopuszczanie do długotrwałego głodu) stanowią skuteczną choć długą drogę zapobiegania migrenie. W okresie zwiastunów można uniknąć napadów przyjmując kwas acetylosalicylowy lub ibuprofen z kofeiną a następnie kładąc się w cichym przyciemniony pokoju